SGK giriş tarihine göre değişen sosyal güvenlik sistemi, 94, 08 ve 2018 yıllarında işe başlayanlar için alternatif erken emeklilik fırsatları sunuyor. 3600, 4.500 ve 5.400 günlük prim baz alınarak oluşturulan modellerle, bazı şartları yerine getiren vatandaşlar daha erken emeklilik hakkı kazanabilecek. Yaş, gün sayısı ve sigortalılık süresi gibi unsurlar dikkate alınarak belirlenen bu düzenleme, milyonlarca çalışan için çeşitli emeklilik seçeneklerini gündeme getiriyor.
Sigorta yılına göre emeklilik şartları tekrar şekilleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son yeniliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak emeklilik koşulları yeniden düzenleniyor. 1994, 2008 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayan sigortalılar için 3600, 4500 ve 5400 prim günü üzerinden erken emeklilik fırsatı sunuluyor. Emeklilik yaşı ve hizmet yılı birlikte değerlendirilerek oluşturulan bu modeller, erken yaşta emeklilik planı yapan vatandaşlara seçenekli sistemler sunuyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de SGK sistemi, sigorta giriş tarihine göre şekilleniyor. 1994, 2008 ve 2018 gibi önemli tarihlerde sigortalı olanlar için farklı prim günleriyle erken emeklilik yolları oluşturuluyor. SGK sisteminde yer alan bu formüller, primi eksik olan ya da hizmet yılı az olan sigortalılara emeklilik kapısını aralıyor.
1994 öncesi için 3600 günle erken emeklilik
09.09.1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan kişiler, 15 yıl çalışma ve 3600 prim günü şartlarını yerine getirdiğinde erken emeklilik hakkı kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı elli, erkek sigortalılarda ise elli beş olarak belirleniyor. Kesintili çalışma geçmişi olanlar için bu formül cazip bir seçenek sağlıyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 prim günü modeli
1999 sonrası sigorta başlangıcı olan çalışanlar için erken emeklilik şartları daha ağır. Bu grup, 4.500 gün prim ve 25 yıl çalışma ile emekliliğe hak kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 58, erkeklerde 60 emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun sigortalılık süresine ulaşmakta zorlanan çalışanlara önemli bir avantaj tanıyor.
2018 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar için 5400 gün şartı
2008 sonrası sigortalı olanlar için en ağır erken emeklilik koşulları uygulanıyor. Bu çalışan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi aranıyor. Kadınlar 58, erkek sigortalılar 60 yaşında emekli olma hakkı kazanabiliyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Engelli çalışanlara özel emeklilik
En az %40 sağlık raporu sahip olan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaşa takılmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim gün sayısı ve çalışma yılı, engellilik oranına göre değişiyor:
– %40–49 arası için on sekiz yıl ve 4.100 gün,
– %50 ila %59 arası için 16 yıl ve 3700 gün,
– %60 ve üzeri için on beş yıl ve 3.960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilik koşulları
İş gücünün büyük kısmını kaybeden çalışanlar, resmî rapor ile 1800 prim günü üzerinden malulen emekli olabiliyor. Bu hak, sadece iş gücü kaybı kalıcı olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra yeniden işe başlama durumunda emekli aylığı kesiliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Engelli çocuğu bulunan anneler için özel bir erken emeklilik desteği uygulanıyor. Bu annelerin prim günlerine yıllık %25 oranında ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu ek primler, emeklilik yaş hesabından düşülüyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emeklilik fırsatı kazanıyor.
Uzun vadeli emeklilik planı
-
Emeklilik yaşınızı, sigorta başlangıç tarihinize göre belirleyin.
-
Eksik günlerinizi, doğum, askerlik veya yurtdışı borçlanmasıyla tamamlayın.
-
Engelliyseniz, vergi indirimi gibi özel hakları inceleyin.
-
Engelli evladınız bulunuyorsa, ek prim avantajlarından yararlanarak emeklilik yaşınızı öne çekebilirsiniz.